ที่มา ข้าวหลามดง นึกถึงแล้วต้องหิว!

ที่มา ข้าวหลามดง

ที่มา ข้าวหลามดง ไม่ใช่เป็นชื่ออาหารเพียงอย่างเดียว แต่เป็นชื่อของพันธุ์ไม้ ที่มีเสน่ห์น่าค้นหาเป็นอย่างยิ่ง ด้วยชื่อที่ชวนให้คิดถึงข้าวหลามหอมหวาน แต่กลับเป็นต้นไม้ ที่มีดอกสวยงาม และมีกลิ่นหอมเป็นเอกลักษณ์เฉพาะตัว

ความเป็นมา ต้นข้าวหลามดง

ชื่อของข้าวหลามดงนั้น มาจากคำว่า ข้าวหลาม ซึ่งลักษณะของกลิ่น ที่คล้ายกับกลิ่น ของกระบอกข้าวหลามที่เพิ่งเผาสุก ซึ่งมีกลิ่นหอมไหม้ ส่วนคำว่า ดง ที่ต่อท้ายชื่อ ก็หมายถึงการเติบโตในป่า [1]

หรือในดง ซึ่งทำให้ชื่อ “ข้าวหลามดง” สื่อถึงต้นไม้ที่มีลักษณะ การเติบโตในป่า หรือพื้นที่ธรรมชาติ และแตกต่างจากต้น ข้าวหลาม หรือ ข้าวหมาก ที่อาจพบใน สภาพแวดล้อมอื่นๆ ด้วย

มีถิ่นกำเนิดอยู่ที่ไหน ?

ถิ่นกำเนิดในพื้นที่ป่าเขตร้อนของประเทศไทย โดยเฉพาะในภาคเหนือ ภาคอีสาน ที่มีสภาพแวดล้อมเป็นป่าดงดิบ พื้นที่ภูเขา ซึ่งเป็นที่อยู่อาศัย ตามธรรมชาติของต้นไม้ชนิดนี้ โดยส่วนใหญ่จะพบได้ ในพื้นที่ที่มีความชื้นสูง และสามารถเติบโตได้ดี ในดินที่มีความอุดมสมบูรณ์ เช่น ในเขตป่าหรือดง ที่มีความชุ่มชื้นสูง ในป่าภูเขา ที่มีพื้นที่ใกล้เคียงกับแหล่งน้ำ

ลักษณะใด บ่งบอกถึงข้าวหลามดง ?

  • ชื่อวิทยาศาสตร์ : Goniothalamus laoticus [2]
  • ต้น : เป็นไม้ต้นขนาดเล็ก สูง 3 – 7 เมตร ทรงพุ่มโปร่ง เปลือกต้นสีเทาอมดำ เนื้อไม้เหนียว
  • ใบ : ใบเดี่ยว เรียงสลับสองข้างกิ่ง แผ่นใบรูปขอบขนาน กว้าง 3 – 4 ซม. ยาว 10 – 16 ซม. ปลายใบเรียวแหลม โคนใบรูปลิ่ม ผิวใบด้านบนสีเขียวกว่าผิวใบด้านล่าง
  • ดอก : ดอกเดี่ยวออกที่ซอกใบ ตามลำต้นหรือกิ่ง 1 – 3 ดอก กลีบเลี้ยงมีขนาดเล็ก 3 กลีบ สีเขียวแผ่กางออก กลีบดอกมี 6 กลีบ เรียงเป็น 2 ชั้นๆ ละ 3 กลีบ
  • ผล : ออกเป็นกลุ่ม กลุ่มละ 6 – 12 ผล แต่ละผลรูปรี ยาว 2 – 3 ซม. ผลแก่สีเขียวอมเหลือง มี 2 – 5 เมล็ด

ดอกข้าวหลามดง หอมเป็นเอกลักษณ์

ที่มา ข้าวหลามดง

ดอกข้าวหลามดง มีความหอมที่เป็นเอกลักษณ์ ซึ่งถือเป็นหนึ่งในคุณสมบัติ ที่ทำให้ต้นข้าวหลามดงโดดเด่น กลิ่นหอมของดอกข้าวหลามดง มักจะมีกลิ่นที่หวานละมุน และอบอวลไปทั่วบริเวณ ที่ต้นข้าวหลามดงบาน ดอกของมันจะให้กลิ่นหอม ในช่วงที่ดอกกำลังบานเต็มที่

ซึ่งเป็นช่วงเวลา ที่กลิ่นจะกระจายออกมาอย่างชัดเจน กลิ่นหอมของดอกข้าวหลามดง มีความละเอียดอ่อน มักจะเป็นกลิ่น ที่ชวนให้รู้สึกสดชื่น ผ่อนคลาย กลิ่นนี้จึงถูกนำไปใช้ ในหลายๆ ด้าน เช่นเดียวกับ ทำความรู้จัก มะลุลี

ข้าวหลามดง กับความเชื่อใด ?

  • ในบางพื้นที่มีความเชื่อว่า ข้าวหลามดงเป็นต้นไม้ ที่สามารถปกป้อง หรือช่วยเสริมพลังบวกในชุมชน โดยเฉพาะในช่วงฤดูฝน ที่พืชพันธุ์เริ่มเจริญเติบโต โดยการใช้กิ่งหรือเปลือกไม้ของต้นข้าวหลามดง
  • บางชุมชนอาจใช้ต้นข้าวหลามดง ในการเผาไม้ในพิธีกรรมต่างๆ เช่น งานบุญ, งานพิธีศพ, การบูชาผี โดยเชื่อว่าการเผาต้นไม้ชนิดนี้ จะนำพาโชคลาภ หรือขับไล่สิ่งไม่ดีออกไปจากพื้นที่
  • เพราะข้าวหลามดงเติบโตได้ดี ในพื้นที่ป่าดงดิบและภูเขา จึงมีความเชื่อว่า เมื่อปลูกต้นข้าวหลามดงในบ้าน หรือสวน จะช่วยเสริมความเจริญรุ่งเรือง ให้โชคลาภแก่เจ้าของบ้าน

สรรพคุณของข้าวหลามดง มีอะไรบ้าง ?

  1. บำรุงและเพิ่มน้ำนม สำหรับสตรีหลังคลอด มักนำลำต้น มาต้มรวมกับสมุนไพรอื่นๆ เช่น ม้ากระทืบโรง กำลังช้างสาร และกำลังเสือโคร่ง เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพ [3]
  2. รักษาโรคซางในเด็ก แก่นของข้าวหลามดง ถูกนำมาใช้ในตำรับยาพื้นบ้านอีสาน
  3. บำรุงสุขภาพทั่วไป ช่วยขับเหงื่อ ขับน้ำลาย และเหมาะสำหรับผู้ที่มีอาการ เบื่ออาหาร หรือน้ำลายแห้ง

สรุป ที่มา ข้าวหลามดง

สรุป ที่มาข้าวหลามดง เชื่อมโยงกับวิถีชีวิตชุมชนพื้นบ้าน กลิ่นหอมคล้ายข้าวหลาม ที่เผาสุกใหม่ๆ ทำให้เป็นที่มาของชื่อต้นไม้ต้นนี้ ซึ่งก็มีสรรพคุณในตัวของมัน

ข้าวหลามดงต้องใช้อย่างระมัดระวังไหม ?

เนื่องจากข้าวหลามดง มีบางส่วนของต้น อาจมีสารพิษ ดังนั้นควรใช้ด้วยความระมัดระวัง และควรปรึกษาผู้เชี่ยวชาญก่อนการใช้ ซึ่งจะทำให้ตัวคุณปลอดภัย

ต้นข้าวหลามดง ดูแลยากไหม ?

ต้นข้าวหลามดงไม่ใช่ต้นไม้ที่ดูแลยาก เนื่องจากมันเติบโต ในสภาพแวดล้อมที่มีความชื้นสูง และแสงแดดพอเหมาะ เพียงแค่ต้องรดน้ำสม่ำเสมอ ปลูกในดินที่ระบายน้ำได้ดี จึงเหมาะสำหรับปลูก ในพื้นที่ที่มีอากาศร้อนชื้น

Facebook
Twitter
Telegram
LinkedIn
ข้อมูลผู้เขียน

แหล่งอ้างอิง

เรื่องที่เกี่ยวข้อง